Ngay từ những ngày đầu triển khai, Công đoàn TKV đã ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, ban hành quy chế tổ chức thực hiện, vận động đoàn viên, người lao động tham gia đóng góp xây dựng quỹ. Chương trình đã dành được tình cảm và dấu ấn đặc biệt của Người lao động và đã khẳng định vai trò của tổ chức Công đoàn trong việc chăm lo đời sống cho người lao động, phù hợp với chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về xóa đói giảm nghèo. Trong quá trình triển khai thực hiện, chương trình thường xuyên nhận được sự quan tâm, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, sự phối hợp tạo điều kiện của lãnh đạo chuyên môn từ Tập đoàn đến các đơn vị; được Công đoàn Than Khoáng sản Việt Nam và Công đoàn cơ sở triển khai tích cực, đặc biệt là sự đồng tình ủng hộ của cán bộ, đoàn viên, CNVCLĐ. Chương trình đã thực sự thắp lên niềm tin, niềm hy vọng cho những hoàn cảnh khó khăn, không chỉ giúp đỡ NLĐ có điều kiện sửa chữa, xây dựng ngôi nhà mới mà còn tạo động lực để họ vượt qua khó khăn, ổn định cuộc sống, yên tâm công tác, phấn đấu vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ, tin yêu, gắn bó với Tập đoàn, Công ty, với tổ chức công đoàn.

Công đoàn Công ty than Hạ Long họp triển khai chương trình Mái ấm công đoàn năm 2024 đến các công đoàn bộ phận trực thuộc.
“Người lao động là tài sản của doanh nghiệp” việc thực hiện tốt chương trình “Nhà ở Mái ấm Công đoàn” là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công tác phối hợp cùng chuyên môn chăm lo đời sống, thực hiện chế độ chính sách đối với người lao động của tổ chức công đoàn. Thực hiện chỉ đạo của Công đoàn TKV, hàng năm Ban Chấp hành Công đoàn Công ty Than Hạ Long đưa chương trình “Nhà ở Mái ấm Công đoàn” vào Nghị quyết, mục tiêu, nhiệm vụ quán triệt đến các cấp công đoàn trong toàn hệ thống, để triển khai thực hiện.
Tổ chức tuyên truyền, phổ biến Điều lệ, Quy chế hoạt động Quỹ. Phối hợp với chuyên môn thành lập quỹ đóng góp của người lao động, trong đó có nội dung vận động NLĐ đóng góp xây dựng Quỹ “Mái ấm Công đoàn”, được Hội nghị Người lao động thông qua. Tổ chức khảo sát nhu cầu, ban hành văn bản hướng dẫn người lao động hoàn thiện hồ sơ, thành lập đoàn khảo sát thực tế tại địa phương do đồng chí Phó Chủ tịch Công đoàn Công ty phụ trách, cán bộ phụ trách chính sách thuộc Phòng TCNS, đại diện Ban chấp hành Công đoàn bộ phận tham gia để làm cơ sở báo cáo Công đoàn TKV phê duyệt hỗ trợ.

Công đoàn Công ty phối hợp cùng chuyên môn và Ban chấp hành công đoàn bộ phận tham gia khảo sát nhà Mái ấm Công đoàn
Các trường hợp được thụ hưởng hỗ trợ kinh phí từ chương trình đều đúng đối tượng, theo quy định tại Điều 7, Quyết định số 57/QĐ-CĐTKV, ngày 28/02/2023 về việc ban hành quy chế Quỹ xã hội Công đoàn TKV – Mái ấm Công đoàn đó là:
+ Có thời gian làm việc tại Công ty từ 5 năm trở lên đang phải ở nhà thuê, ở nhờ, hoặc có nhà nhưng bị xuống cấp, bị hư hỏng do thiên tai, hỏa hoạn, không đảm bảo điều kiện để sinh sống ổn định, có nhu cầu xây, sửa chữa nhà ở và thuộc diện CNLĐ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn; NLĐ bị suy giảm khả năng lao động dưới 81% do tai nạn lao động, mắc bệnh nghề nghiệp; Có đất/nhà ở hợp pháp nhưng chưa có điều kiện để xây, sửa nhà.
* Về kinh phí hỗ trợ: Ngoài kinh phí hỗ trợ từ chương trình của Công đoàn Than – Khoáng sản Việt Nam. Hiện nay Công ty Than Hạ Long đang hỗ trợ:
+ Đối với nhà xây mới, mức hỗ trợ bổ sung từ quỹ đóng góp của Người lao động Công ty là 20 triệu đồng/nhà, Công đoàn Công ty trao tặng 01 phần quà bằng hiện vật khi khánh thành nhà là 5.000.000đ.
+ Đối với nhà sửa chữa, mức hỗ trợ là 10.000.000đ từ quỹ đóng góp của Người lao động công ty, Công đoàn Công ty tặng quà bằng hiện vật: 3.000.000đ/nhà.
* Kết quả:
+ Năm 2023, 2024, Công đoàn Công ty đã vận động NLĐ đóng góp xây dựng quỹ Mái Ấm Công đoàn TKV với số tiền 320 triệu đồng.
+ Năm 2023 đã đề nghị hỗ trợ cho: 05 trường hợp xây mới, 02 trường hợp sửa chữa với tổng số tiền: 595 triệu đồng. Trong đó: Quỹ Mái ấm Công đoàn TKV 440 triệu; Quý đóng góp của NLĐ: 120 triệu đồng, Kinh phí Công đoàn Công ty: 35 triệu đồng.
+ Ngoài ra các Công đoàn bộ phận có công nhân được hỗ trợ đã giúp đỡ hàng chục ngày công về san lấp mặt bằng, tháo dỡ, vận chuyển vật liệu nhà cũ, thi công các phần việc điện, nước, dọn vệ sinh công trình sau khi hoàn thành; Hỗ trợ xây dựng dự toán, thiết kế, giám sát thực hiện chất lượng và tiến độ công trình.
+ Năm 2024: Đợt 1, Công đoàn Công ty đã đề nghị Công đoàn TKV hỗ trợ đối với 10 trường hợp xây mới, 01 trường hợp sửa chữa (Hiện đã có 04 trường hợp đã nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng); Đợt 2 Công đoàn Công ty lập hồ sơ đề nghị Công đoàn TKV phê duyệt hỗ trợ đối với 06 trường hợp xây mới.
Tất cả những trường hợp được hỗ trợ kinh phí xây dựng sửa chữa nhà ở từ quỹ “Mái ấm Công đoàn” hiện đang còn công tác đều là những cá nhân tiêu biểu, lực lượng lao động nòng cốt có nhiều đóng góp trong hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị.

Công đoàn Công ty than Hạ Long bàn giao, trao hỗ trợ kinh phí xây dựng nhà ‘’Mái ấm công đoàn’’ cho gia đình người lao động.
Từ kết quả, kinh nghiệm trong quá trình triển khai thực hiện chương trình “Mái ấm Công đoàn” cho người lao động trong những năm qua, Công đoàn Công ty Than Hạ Long xin được báo cáo hội thảo về những thuận lợi, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện, như sau:
Thuận lợi:
Như đã nói ở trên, chương trình nhà ở “Mái ấm Công đoàn” cho người lao động là một chủ trương lớn có ý nghĩa nhân văn sâu sắc do đó nhận được sự quan tâm chỉ đạo của Các cấp ủy đảng; Công đoàn Than – Khoáng sản Việt Nam; Sự phối hợp, tạo điều của cơ quan chuyên môn; Sự vào cuộc tích cực, chủ động của công đoàn cơ sở, công đoàn bộ phận; Sự ủng hộ của đoàn viên, người lao động nên rất thuận lợi cho quá trình triển khai thực hiện từ công tác lập hồ sơ, tổ chức khảo sát, thi công, nghiệm thu và bàn giao công trình cho người thụ hưởng nên dư luận đánh giá rất cao hoạt động này đối với tổ chức công đoàn, tạo thuận lợi trong công tác vận động đóng góp xây dựng quỹ, chương trình có sức lan tỏa mạnh mẽ, tạo dấu ấn đậm nét góp phần xây dựng lên tình giai cấp, tinh thần tương thân tương ái, truyền thống đoàn kết, phát huy được vai trò trách nhiệm của tổ chức công đoàn, xây dựng lên hình ảnh đẹp của người cán bộ công đoàn
2. Khó khăn:
- Hiện nay Công ty có 594 trường hợp là con em đồng bào thuộc 26 dân tộc ít người, tập trung chủ yếu tại các địa phương vùng sâu, vùng xa, thuộc các tỉnh Miền núi phía bắc, khu vực Miền trung điều kiện phát triển kinh tế rất khó khăn. Các địa phương này, hàng năm là địa bàn trọng điểm để Công ty tuyên truyền, tuyển dụng, thu hút lao động (Đặc biệt là lao động thợ lò…). Trong số này có nhiều trường hợp hoàn cảnh đặc biệt khó khăn có nguyện vọng xây dựng hoặc sửa chữa nhà mong muốn được hỗ trợ kinh phí từ quỹ “Mái ấm Công đoàn”. Tuy nhiên do khoảng cách địa lý, điều kiện giao thông không thuận lợi, có những trường hợp nhà cách xa quốc lộ, Tỉnh lộ hàng chục km đường đèo dốc, phương tiện giao thông không thể tiếp cận nên khó khăn cho công tác khảo sát, hoàn thiện hồ sơ.
- Qua khảo sát, tìm hiểu của Công đoàn Công ty, có nhiều trường hợp CNLĐ có nhà hoặc đất đầy đủ pháp lý, có nguyện vọng xây dựng nhà mới nhưng không đủ điều kiện về kinh phí đối ứng
- Một số trường hợp, người lao động ở chung với bố mẹ muốn sửa chữa, xây mới nhưng do nhiều nguyên nhân, chưa hoàn thiện được hồ sơ đăng ký quyền sử dụng đất/giấy thừa kế/ giấy cho tặng... theo quy định của Pháp luật.
- Đối với các trường hợp đủ điều kiện hỗ trợ về kinh phí thì khó khăn trong công tác giám sát, theo dõi, cập nhật tiến độ, công tác nghiệm thu, bàn giao công trình.
Trước những khó khăn và bất cập trên, cần đưa ra một số giải pháp, đề xuất khắc phục:
1. Đối với các trường hợp người lao động có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, việc xây được một mái ấm có kinh phí dưới 500 triệu đồng là một niềm mơ ước đối với rất nhiều gia đình. Tuy nhiên không phải gia đình nào cũng có thể thực hiện được, kể cả khi đã có sự hỗ trợ kinh phí từ chương trình, đặc biệt là đối với các CNLĐ thuộc dân tộc ít người, thuộc các phương miền núi, vùng sâu, vùng xa, kinh tế gia đình chủ yếu phụ thuộc vào thu nhập của công nhân. Để góp phần hỗ trợ đơn vị nâng cao hiệu quả trong tuyên truyền, thu hút và giữ chân lao động, bên cạnh các chế độ chính sách khác, đề nghị Công đoàn TKV xem xét cân đối quỹ, nâng mức hỗ trợ đối với nhà xây mới lên mức100 triệu đồng/nhà (Tức là tăng 20 triệu so với quy định hiện nay); Đối với nhà sửa chữa đề nghị nâng lên mức hỗ trợ 30 triệu/nhà (Tăng 10 triệu so với quy định hiện nay).
2. Trong một số trường hợp, do điều kiện địa lý xa xôi cách trở, đi lại khó khăn để tránh mất thời gian, tiến độ hoàn thiện hồ sơ, đề nghị Công đoàn TKV xem xét có thể cho phép Công đoàn cơ sở không trực tiếp có mặt khảo sát tại công trình mà yêu cầu CNLĐ xin xác nhận của chính quyền địa phương sở tại về tình trạng nhà, đất xây dựng công trình.
Để chương trình Mái ấm công đoàn ngày càng phát huy hiệu quả, chăm lo ngày càng tốt hơn đời sống cho CNVCLĐ, trong thời gian tới các đơn vị cần tiếp tục đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, vận động sâu rộng trong CNV-LĐ, có kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện cuộc vận động đạt hiệu quả, nhằm giúp đỡ CNVCLĐ có hoàn cảnh khắc phục khó khăn về nhà ở, nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ. Tiếp tục phấn đấu có thêm nhiều nhà "Mái ấm Công đoàn" để CNV-LĐ tại các đơn vị trong nghành than yên tâm công tác, vượt khó vươn lên trong cuộc sống góp phần nâng cao vai trò, vị trí của tổ chức Công đoàn trong việc chăm lo đời sống, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho CNV-LĐ.
Tác giả: Phạm Quý Dân - Phó Chủ tịch Công đoàn Công ty Than Hạ Long